Wat is losse thee

Thee is één van de meest populaire dranken ter wereld en wordt, na water, het meest gedronken: het gaat om ongeveer 3 biljoen kopjes per dag en dat is echt heel veel.
Overal waar je op bezoek komt krijg je thee aangeboden en misschien drink jij ook iedere dag een kopje thee .

Maar wat is thee nu eigenlijk?

Alle thee is afkomstig van de Camellia plant en van oudsher afkomstig uit Azië, want daar vindt deze plant - en dus ook het ontstaan van de thee-haar oorsprong.
De eerste geschreven verhalen over thee gaan terug naar ongeveer 1000 jaar voor Christus, maar waarschijnlijk is thee al veel ouder.  Er wordt vermoed dat thee ongeveer 5000 jaar geleden in Azië ontstond als medicijn.

Oorspronkelijk waren er twee soorten Camellia; De Camellia sinensis en de Camellia assamica.
De Camellia sinensis is de Chinese variant (sinensis is latijn voor Chinees) en deze struik wordt -zonder snoeien- maximaal 4 meter hoog en kan heel goed tegen grote schommelingen in temperatuur.
Daarnaast is er ook nog de Camellia assamica die voor het eerst in India werd gevonden. Deze struik kan zonder snoeien wel 20 meter hoog worden, maar vanwege de pluk worden de planten kort gehouden. Deze plant heeft meer warmte nodig om goed te kunnen groeien.
Het blad aan de Camellia plant blijft het hele jaar groen en de lengte varieert van 4 tot wel 15 cm.

In het algemeen kun je zeggen dat de Camellia plant dus het best groeit in een warm en vochtig klimaat op goed doorlatende grond. Een tropisch of subtropisch klimaat is dus favoriet bij deze plant.
Vandaag aan de dag zijn er echter heel wat kruisingen van de bovengenoemde planten. Aan de ene kant om de plant aan te passen aan het klimaat waarin het gekweekt wordt en dus een maximaal rendement te behalen. Aan de andere kant ook om een bepaalde smaak te kweken of nadrukkelijker in de plant aanwezig te laten zijn.

In theorie mag je alleen van "echte thee" spreken wanneer de drank gemaakt wordt van de blaadjes van de Camellia plant.
De kwaliteit, de kleur en de smaak van de thee zijn, net als bij de productie van wijn, sterk afhankelijk van een groot aantal factoren. Denk hierbij aan de ligging, de bodem, het verloop van de seizoenen en het klimaat. Daarnaast spelen de manier van plukken en de verwerking van het blad spelen een belangrijke rol.

Wanneer wordt de thee geoogst?

Wanneer de plant ongeveer 3 jaar oud is kan er voor het eerst worden geoogst. Een theestruik kan gedurende een periode van 50-70 jaar thee produceren, maar na 50 jaar neemt de productie wel af en worden ze vaak vervangen door nieuwe planten.
De beste thee vind je in de hoger gelegen gebieden en men kent vier pluk seizoenen met daarin steeds tussenpozen van ongeveer 6 weken zodat het blad weer aan kan groeien. Van deze pluk seizoenen is de first flush het meest bekend. De first flush blaadjes zijn exclusief en worden geplukt rond maart en hebben meestal een frissere smaak dan de blaadjes die in andere seizoenen geplukt worden.
De andere plukmomenten zijn; second flush, de monsoon flush (na het regenseizoen) en de autumn pluk.

Hoe wordt de thee geplukt?

Er wordt zowel machinaal als met de hand geplukt. De handmatige pluk is zeer arbeidsintensief en daarom wordt er tegenwoordig steeds meer machinaal geplukt. De mechanische pluk levert meer blad op waardoor de winst ook hoger wordt.
Even ter vergelijking; een vol automatische machine plukt ongeveer 500 kilo per dag en een plukker komt aan 12 kilo per dag. Wel is het zo dat deze machines alleen op vlakke gebieden ingezet kunnen worden en minder precies zijn. De handmatige oogst is dus kostbaar maar geeft wel een veel betere kwaliteit. Daarom is met de hand geplukt thee ook altijd duurden dan machinaal geplukte thee.

Hoe wordt het blad van de theeplant verwerkt?

Na de pluk moeten de bladeren zo snel mogelijk worden verwerkt. Nadat het blad verzameld is komt het in zakken en wordt het naar de theefabriek gebracht.
Daar begint pas de verwerking van het blad dat zal leiden tot vier basis soorten thee; zwarte thee, Oolong thee, witte thee en groene thee.
We hebben het dan alleen over de "echte" thee die afkomstig is van de theeplant. Infusies zoals kruiden thee, rooibos thee en vruchten thee zijn ook erg lekker, maar komen niet van de theeplant en horen dan ook in dit verhaal niet thuis.

Hoe wordt zwarte thee gemaakt?

Eerst worden de blaadjes op een lopende band uit gespreid waar warme lucht vanaf de onderkant wordt doorgeblazen. Dit noemen we verwelken en vroeger werd het blad gewoon buiten op de grond verspreid voor dit proces maar duurde het wel langer. Na dit proces is er nog 50% van het volume over.
Daarna worden de bladeren gebroken door ze te kneuzen tussen twee schurende vlakken. Tijdens dat schuren komt er sap uit de bladeren en begint het blad te oxideren. De oxidatie geeft het blad een zwarte kleur en de typische smaak en aroma.
Na dit proces worden de blaadjes over gebracht naar een koelere plek waar het blad gedurende 1-4 uur verder kan oxideren. De duur van oxidatie is heel bepalend voor het karakter van de thee.
Vervolgens worden de bladeren verder gedroogd in een oven tot het blad nog maar een vochtgehalte van 5% heeft. Door dit drogen stopt de oxidatie en blijft de smaak zoals hij is.
Van ongeveer 100 kilo geplukt blad houd je dus uiteindelijk 20 kilo over.

Hoe wordt groene thee gemaakt?

Het grote verschil tussen zwarte en groene thee is dat deze laatste niet wordt geoxideerd. Om dat te verhinderen worden de bladeren zo snel mogelijk na de pluk gebakken op 250 graden Celsius. Dit duurt van enkele seconden tot ongeveer 15 minuten. Daarna worden de bladeren gedroogd in een wok of droogtrommel tot het vocht uit de bladeren tot ongeveer 50% is gereduceerd.
Na dit proces is het blad soepel en zacht en kan er van alles mee gedaan worden; rollen, krullen, gladmaken of persen.
Tot slot wordt ook dit blad weer gedroogd in de oven totdat het vocht in het blad gedaald is tot 5%. Groene thee behoudt dus haar kleur, smaak en werking. Waar de theeplant groeit bepaald dus ook voor een groot deel het aroma van de groene thee.

Hoe wordt Oolong thee gemaakt?

Oolong thee is slechts gedeeltelijk geoxideerd. Het begin van het proces is dus gelijk aan de zwarte thee. In plaats van volledig kneuzen wordt bij Oolong thee het blad in manden geschud zodat alleen aan de randen kneuzingen ontstaan Na dit proces gaat de oxidatie nog voor een korte periode door. Daarna wordt de thee gedroogd in de oventot de vochtigheid van het blad nog 5% is.
Doordat Oolong thee zo kort geoxideerd wordt heeft ze kenmerken van zowel zwarte als groene thee.Weinig geoxideerde thee heeft meer kenmerken van een groene thee en thee. Omdat Oolong thee altijd uit volle bladeren bestaat, is een Oolong thee die voor 80% is geoxideerd krachtiger van smaak dan de gemiddelde zwarte thee.

Hoe wordt witte thee gemaakt?

Witte thee is een bijzondere thee en van alle theesoorten wordt deze het minst bewerkt. Witte thee heeft dan ook het imago van een thee met een uitzonderlijke kwaliteit die staat voor een exclusief product. De naam witte thee komt voort uit het feit dat de blaadjes die geplukt worden bedekt zijn met fijne witte donshaartjes.
Voor deze thee is de klimaat, de bodem en de hoogte heel erg belangrijk voor de kwaliteit van de losse thee. De pluk gebeurt altijd met de hand omdat alleen de bladknoppen en de blaadjes aan de top worden gebruikt. Dit plukken moet heel voorzichtig gebeuren zodat het blad niet gaat oxideren. Na het plukken worden de bladeren dan ook voorzichtig verspreid en gedroogd bij een constante temperatuur van 30 graden Celsius en een lage luchtvochtigheid. Hier blijft de thee tot er nog 50% vocht aanwezig is in het blad. Daarna wordt het blad voorzichtig gedroogd in een wok of oven totdat het vocht ook gedaald is naar 5%.