Bestel nu en ontvang GRATIS een extra zakje met heerlijke frisse Paasthee bij je bestelling.

Boven de € 37,50 geen verzendkosten NL
voor 16.00 besteld= vandaag verstuurd
2876 klanten beoordelen ons met 9.6

10-07-2022

Theekopjes, theebekers enz

Theeglazen, theebekers en theekopjes, theedrinken door de eeuwen heen

We drinken al honderden jaren thee want de vroegste melding van de aanwezigheid thee in Europa dateert uit 1559. In dat jaar verscheen er een boek met reisverhalen naar het verre China en daarin werd gesproken over Chea, Chiiai en Catai. Naar we nu weten zijn het woorden die we kunnen herleiden naar de aanduiding voor "thee."

De VOC importeerde al losse thee vanaf het jaar 1606. De thee kwam uit China en Japan en het was -mede door de afstand die het af moest leggen- een hele dure drank. Vanaf de tweede helft van de 17e eeuw zien we dat koffie en thee een belangrijke plaats in gaan nemen in ons consumptie patroon.

Theeservies om mee te pronken

Thee was in de 17e en 18e eeuw een drank die meer door vrouwen dan door mannen gedronken werd. Dit is eigenlijk heel erg lang zo gebleven. Pas de laatste jaren zien we dat mannen zich vaker aan een kop thee wagen.
Bij het drinken van thee ontstonden er vanaf de 17e eeuw ook nieuwe gewoontes en gebruiken die hierbij hoorden. Er werden door de dames in de hogere sociale klasse exclusieve theevisites georganiseerd. Daar hoorde natuurlijk een pronkservies bij, dat men bewaarde in de zogenaamde "pronkkast". Dit servies was niet zozeer bedoeld om uit te drinken maar meer om mee te pronken. De thee zelf was zo kostbaar dat men deze achter slot en grendel bewaarde, want anders zouden de bediendes weleens de thee kunnen stelen. Tegenwoordig kijken we niet meer op een theezakje meer of minder en het theedrinken zelf ook allang niet meer voorbehouden aan de elite.

De theeserviezen die men in die tijd gebruikte bestonden voornamelijk uit luxe ontwerpen die waren afgekeken van de Chinezen. De grote theepotten en andere onderdelen van het servies bestonden voornamelijk uit zilver. Dit zilver onderstreepte ook weer de status van de familie. 
Door de jaren heen worden de serviezen steeds uitgebreider en komen er ook nieuwe onderdelen bij zoals suikervazen en koektrommeltjes.

Slurpen van een schotel

Wanneer je eens in een museum bent kun je op verschillende oude schilderijen zien dat thee -maar ook koffie- niet uit het kopje werden gedronken. De koffie en de thee werden wel in het kopje geschonken, maar de drank werd vanaf het schoteltje gedronken. Deze traditie is waarschijnlijk begonnen om de drank sneller te laten afkoelen. 
 Tot het jaar 1760 hadden de kopjes waar de thee uit werd gedronken geen oortjes. Iets wat we nu nog steeds wel terug zien bij Chinees en Japans theeservies. Omdat het porselein erg dun was zou het te heet zijn om vast te houden. Door de hete drank op een schoteltje te schenken koelde het sneller af. Er waren bij de kommetjes wel schoteltjes maar die waren dus niet bedoeld om het kommetje op te zetten. 
 Rond 1760 werden er porseleinen kopjes gemaakt met oor. Dit was erg duur, dus ook dit product was in eerste instantie alleen maar beschikbaar voor de rijken. Een kopje met een oor was wel tweemaal zo duur als een kopje zonder oortje. En dat zat niet in het werk, maar in het transport. Een kopje met oor had veel meer kans om te breken tijdens het vervoer dan een kopje zonder oor. De traditie om van de schotel te drinken bleef tot ver in de 20e eeuw bestaan onder de werkende bevolking.

Opgravingen in Nederland

Tijdens veel van de opgravingen in Nederlandse steden worden veel keramiek en porselein scherven gevonden. Porselein is een hard gebakken soort keramiek dan vanaf de 16e voorzichtig in Nederland werd geïmporteerd. Hoofdzakelijk kwam die uit Azië. Later werd door de Europese pottenbakkers geïmiteerd.

Theedrinken anno nu

Het lijkt erop dat we steeds meer losse thee gaan drinken maar onze gebruiken er omheen zijn sterk veranderd. Geen complete theeserviezen meer en theepotten die uren boven een lichtje staan te trekken. Het past in deze tijd van het individueel belang om te kiezen voor je " eigen" smaakje en zakje losse thee. Wel is het leuk om te bedenken dat de glazen kopjes of theemokken met oor die we nu gebruiken zijn eigenlijk afgeleid van het zilveren thee servies dat men vroeger gebruikte.

bronnen; archeolife